Ekologiczne działania ograniczające emisję dwutlenku siarki spowodowały deficyt siarki w glebie, co zauważa się w szczególności na glebach lekkich. Występująca w glebie ilość siarki nie pokrywają zapotrzebowania bulw ziemniaków na ten pierwiastek, a dostarczenie siarki z atmosfery przestało pokrywać potrzeby tej rośliny. Tak więc uwzględnienie siarki w planie nawożenia ziemniaka jest niezbędne dla prawidłowego rozwoju bulw i efektywności plonu.
Uwzględnienie siarki w nawożeniu tej rośliny jest znaczące również przy ocenie zdrowotności bulw, ponieważ siarka ma właściwości fitosanitarne. W przypadku dużej presji patogenów, siarka ogranicza ich żywotność i szkodliwe oddziaływanie. Siarka w nawożeniu ziemniaka ma także działanie ograniczające zachwaszczenie łanu. Ziemniak ze względu na powolny wzrost w początkowej fazie oraz szeroki rozstaw rzędów jest bardzo narażony na działanie chwastów. W uprawie ziemniaka występować może nawet sto gatunków chwastów, przy czym mogą one występować jednocześnie. Nawożenie siarką podnosi naturalną odporność na stres wywołany przez patogeny, chwasty, szkodniki, ale także dotkliwe ataki suszy czy mrozu.
Liczne badania przeprowadzone na temat nawożenia ziemniaków siarką dają wyniki potwierdzające hipotezę, że siarka wpływa również na plon jakościowy bulw.
Odpowiednie odżywienie tym pierwiastkiem zwiększa zawartość karotenu i witaminy C oraz zawartość skrobi w bulwach ziemniaków. Siarka wpływa też korzystnie na zawartość mikro i makroelementów oraz zwiększa ich pobieranie (np. potasu). W przypadku wyboru odmian nadających się na chipsy i frytki, nawożenie siarką zmniejsza zawartość cukrów redukujących tj. glukozy i fruktozy. Wysoka zawartość tych cukrów obniża wartość konsumpcyjną poprzez nadawanie gorzkiego smaku oraz ciemnienie wyrobu.
Powodzenie w produkcji ziemniaków zależy od wielu czynników, między innymi od efektu synergii w nawożeniu, rozumianej jako współdziałanie pomiędzy nawożeniem azotem a nawożeniem siarką. Efekt synergii widoczny jest we wspólnym oddziaływaniu azotu i siarki, pierwiastki te dają bowiem lepszy efekt plonotwórczy stosowane razem niż oddzielnie. W rolnictwie krajów europejskich wprowadzenie obostrzeń dotyczących ochrony środowiska prowadzi do występowania deficytu siarki w glebie. Ograniczenie emisji dwutlenku siarki do atmosfery skutkuje obawą, że zwyczajowe nawożenie NPK nie będzie zbilansowane, a brak siarki spowoduje ograniczone pobieranie pozostałych pierwiastków, w tym azotu. Metabolizm azotu jest ściśle powiązany z metabolizmem siarki, a niedobór 1 kg siarki skutkuje stratą aż 10 kg azotu!
Badania dowodzą, że najkorzystniejszym źródłem siarki jest siarczan wapnia ze względu na posiadanie siarki w formie siarczanowej oraz na łatwo przyswajalny wapń. Wapń w nawożeniu ziemniaka ma wpływ na strukturę ścian komórkowych, zapewnia ich stabilność, są one bardziej odporne na porażenia spowodowane przez bakterie i grzyby. Prawidłowy podział komórkowy oraz wzrost komórek jest uzależniony od tego pierwiastka, dlatego tak ważna jest jego obecność podczas intensywnych faz wzrostu. Wapń wpływa też korzystnie na uruchamianie procesów stabilizujących w przypadku wystąpienia stresu spowodowanego przez temperaturę. W sytuacji wystąpienia upałów, wapń zmniejsza więdnięcie i uszkodzenia liści. Stosowanie gipsu w odżywianiu ziemniaków zwiększa zawartość białka w bulwach oraz ogranicza ich ciemnienie enzymatyczne. Cecha ta jest również znacząca w ocenie jakości bulw.
Zastosowanie siarczanu wapnia w nawożeniu ziemniaków jest więc optymalnym wyborem tak z uwagi na prawidłowy rozwój tej rośliny uprawnej, jak i stosunkowo niewysoki koszt i ochronę przed nieprzyswajaniem dużo kosztowniejszych w dostarczeniu pierwiastków, takich jak wspomniany azot.
Opracowanie: Agata Żmuda
Na podstawie:
Klikocka H., Sachajko J. 2007. Wpływ nawożenia ziemniaka siarką na plon bulw handlowych i sadzeniaków. Acta Agrophysica. 10(2):383-396.
Klikocka H., 2006. Efektywność energetyczna różnych sposobów uprawy roli i nawożenia naturalnego w produkcji ziemniaka. Acta Agrophysica. 8(2): 385-393.
Lipiński W., Terelak H., Motowicka-Terelak T. 2003. Propozycja liczb granicznych zawartości siarki siarczanowej w glebach mineralnych na potrzeby doradztwa nawozowego. Roczniki gleboznawcze 3:79-84.
Podleśna A. 2005. Nawożenie siarką jako czynnik kształtujący metabolizm roślin uprawnych i jakość płodów rolnych. Pamiętnik Puławski 139: 161-174.
Na stan zakwaszenia gleb, w dużym stopniu ma wpływ działalność człowieka. Powinniśmy wziąć za to zjawisko odpowiedzialność i przyczynić się do przywrócenia odpowiedniego pH gleb, z których korzystamy. Program rekultywacyjnego wapnowania gleb, ma za zadanie podnieść w krótkim odstępie czasu odczyn gleb, najbardziej narażonych na ograniczenie swoich funkcji, czyli gleb o odczynie niższym niż 4,8.
Rzadko zadajemy sobie to pytanie. A warto! Wiedza w pigułce tylko u nas. Tomek krótko opowiada o tym dlaczego większość gleb w Polsce ma kwaśny odczyn, i o tym jak nasza działalność wpływa na tą sytuację. Zapraszamy.
Czemu wapnowanie to podstawowy zabieg? Pomijanie jego to wielki błąd- najważniejsze fakty w 3min. opowiada Ania. Dlaczego wapnowanie to podstawa żyzności gleby, utrzymania wilgoci, przyswajania nawozów mineralnych, top 2 wielkości plonów? Nie pomiń tego odcinka!