Fundamentalną zasadą upraw rzepaku jest zapewnienie roślinie warunków do rozwoju obfitego systemu korzeniowego. Środowisko gdzie rozwijają się korzenie, szczególnie jesienią, musi zapewnić roślinie solidne ukorzenienie się. Odczyn gleby kształtuje właściwości chemiczne, fizyczne i biologiczne środowiska wzrostu roślin. Rzepak będzie prawidłowo się rozwijał tylko w warunkach uregulowanego pH.
Produkcja roślin oleistych w Polsce skupia się głównie na uprawie rzepaku. Plantacje rzepaku zajmują aż 97% powierzchni upraw tych roślin. Nasiona przeznaczone są głównie na olej spożywczy, część przeznaczana jest do zakładów produkujących estry rzepakowe w celach energetycznych. Nastawienie na ekologiczne źródła energii daje możliwość na rozwój upraw rzepaku pod względem rozwoju biopaliw. Duże zainteresowanie wszechstronnością nasion, sprawia, że areał upraw będzie utrzymywał się na wysokim poziomie.
Zasobność gleby, nawożenie, żyzność oraz wapnowanie gleby intensyfikuje plony rzepaku. Jest jedną z roślin najbardziej wymagających pod tym względem. Ilość składników pobieranych przez rzepak plonujący na poziomie 3,5t/ha i więcej kształtuje się na poziomie 200-300kg N/ha, 250-350kg K2O/ha, 90-130kg P2O5/ha, 150-200kg CaO/ha, 45-60kg MgO/ha i 60-80kg S/ha. Nawożenie pod rzepak można wykonać nawozami wieloskładnikowymi typu NPK, a wapń, siarkę i magnez w nawozach mineralnych np. Siartech Mg. Należy pamiętać także o mikroelementach takich jak B, Mn, Zn, Cu, Mo. Badanie zasobów gleb w składniki pokarmowe oraz ustalenie nawożenia pod oczekiwany plon jest pierwszym krokiem w planowaniu racjonalnego nawożenia. W technologii uprawy rzepaku zaopatrzenie gleby w składniki pokarmowe stanowi podstawę wysokich i dobrych jakościowo plonów nasion. Rzepak nie znosi kwaśnych gleb, najlepszym odczynem będzie obojętny lub lekko kwaśny, rzepak uda się także na zasadowych rędzinach. Zabieg wapnowania oprócz kształtowania właściwości gleb, decyduje o dostępności mikro i makroelementów. Oprócz tego, jony wapnia są ważnym składnikiem pokarmowym, którego pobieranie wzrasta wraz z dojrzewaniem roślin. Gdy wzrasta kwasowość gleb, to pojawia się także niedobór magnezu, dlatego nawożenie Mg należy rozpatrywać wraz z potrzebami wapnowania. Na glebach o niskiej zawartości magnezu i niskim pH najlepszym rozwiązaniem będą nawozy wapniowo-magnezowe na gleby lekkie np. dolomit, na gleby ciężkie tlenki magnezowe.
A jaki wybrać termin wapnowania?
Najlepszym agrotechnicznym terminem będzie jesień. Jesienią pod rzepak ozimy można stosować wszystkie nawozy wapniowe (węglanowe, tlenkowe, mieszane, sypkie i granulowane). Pod zasiewy jarego rzepaku stosujemy nawozy szybkodziałające, czyli tlenki lub kredę nawozową, aby zrobić korektę pH oraz dostarczyć Ca2+. Wiosną należy także podać roślinom siarkę, aby uniknąć występowania chloroz, szarej pleśni oraz cylindrosporiozy (choroba powodowana przez zarodniki grzyba dotykająca rośliny kapustowate). Choroby te są niepożądane dla jakości plonu nasion. Zaopatrzenie plantacji rzepaku w siarkę, wapń oraz mikroelementy można wykonać gipsem lub mieszankami wapna nawozowego z gipsem, np. Siartech Ca. Nawozy te, można stosować pogłównie bez obaw o popalenie roślin.
Opracowanie: Agata Żmuda
Na podstawie:
Hołubowicz-Kliza G., 2014. Uprawa rzepaku. IUNG Puławy.
Na stan zakwaszenia gleb, w dużym stopniu ma wpływ działalność człowieka. Powinniśmy wziąć za to zjawisko odpowiedzialność i przyczynić się do przywrócenia odpowiedniego pH gleb, z których korzystamy. Program rekultywacyjnego wapnowania gleb, ma za zadanie podnieść w krótkim odstępie czasu odczyn gleb, najbardziej narażonych na ograniczenie swoich funkcji, czyli gleb o odczynie niższym niż 4,8.
Rzadko zadajemy sobie to pytanie. A warto! Wiedza w pigułce tylko u nas. Tomek krótko opowiada o tym dlaczego większość gleb w Polsce ma kwaśny odczyn, i o tym jak nasza działalność wpływa na tą sytuację. Zapraszamy.
Czemu wapnowanie to podstawowy zabieg? Pomijanie jego to wielki błąd- najważniejsze fakty w 3min. opowiada Ania. Dlaczego wapnowanie to podstawa żyzności gleby, utrzymania wilgoci, przyswajania nawozów mineralnych, top 2 wielkości plonów? Nie pomiń tego odcinka!