Naturalna produktywność gleb

Gleby naturalnie posiadają pewną ilość przyswajalnych składników, dzięki którym roślina plonuje. Zdolność produkcyjna takich gleb może być mała i uzależniona od stopnia uruchamiania się komponentów. Plony z gleb uprawianych w Polsce są dużo niższe niż ich potencjał plonotwórczy.

Nawożenie mineralne jest jednym z najważniejszych czynników kształtujących wielkość plonów, a zbyt niskie lub źle dobrane dawki nawozów mogą przyczyniać się do strat w ilości płodów rolnych. Oceniając plon nie bierze się pod uwagę tylko przyrostu, lecz także, jakość roślin. W celu zapewnienia odpowiedniej ilości i dobrej jakości plonu, należy roślinie zapewnić odpowiednie odżywienie. Przy uprawie roślin rolniczych składniki pokarmowe zostają pobierane wraz z plonem, dlatego tak ważne jest stałe dostarczanie ich do podłoża w prawidłowych dawkach. Zbyt duże dawki nawozów, szczególnie azotowych niosą ze sobą ryzyko skażenia środowiska.

Suma składników mineralnych pobieranych przez roślinę w procesie wegetacji nazywana jest wymaganiami pokarmowymi. Jednakże nie można tylko na tym opierać ilości zastosowanych nawozów, ponieważ roślina pobiera składniki z samej gleby, a brakujące należy do niej wprowadzić. Gleby zawierają różne ilości danych substancji odżywczych, a rośliny pobierają różne ich ilości. Na podstawie znajomości wymagań nie można całkowicie określić ile i jakich należy roślinie dostarczyć, aby uzyskać odpowiedni plon i jego wysoką jakość. Potrzeby nawozowe nie pokrywają się z wymaganiami, są z reguły znacznie wyższe, dlatego tak ważne jest regularne badanie gleby. Podstawowe czynniki ograniczające naturalną produktywność gleb, to niska zawartość próchnicy, pomijanie zabiegu wapnowania, mała zawartość składników pokarmowych lub ich niedostępność. Dostępność składników pokarmowych jest uzależniona od odczynu gleby.

Nawożenie mineralne, obniżanie się odczynu gleby i wysokie dawki azotu mają wpływ na uruchomienie się glinu wymiennego, doprowadzając do zachwiania równowagi jonowej oraz pogarszania się właściwości sorpcyjnych gleb. Zaburzenia rozwoju systemu korzeniowego spowodowane toksycznym glinem, mają wpływ na zdolność pobierania składników pokarmowych oraz wody. Najważniejszym składnikiem warunkującym naturalną produktywność gleb jest wapń. Składnik ten ma wpływ na strukturę gleby, jej odczyn oraz na zmniejszanie się zagrożenia jakie niesie ze sobą nadmiar glinu. Niska produktywność gleb uprawnych jest także uzależniona od jej budowy, w Polsce dominują gleby piaszczyste o niskim potencjale produkcyjnym.

Opracowanie: Agata Żmuda

Na podstawie:

Czuba R. 1986 (red.) Nawożenie. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Warszawa.

Czyżyk F. 2011. Ocena zużycia nawozów mineralnych w gospodarstwach rolnych w aspekcie ochrony środowiska. Problemy Inżynierii Rolniczej, 3: 6976.

Grzebisz W. (red.) 2009. Nawozy i systemy nawożenia, Nawożenie roślin uprawnych, cz. II, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Poznań, s: 36-44.

Innym przydały się również

Rekultywacyjne wapnowanie gleb

Na stan zakwaszenia gleb, w dużym stopniu ma wpływ działalność człowieka. Powinniśmy wziąć za to zjawisko odpowiedzialność i przyczynić się do przywrócenia odpowiedniego pH gleb, z których korzystamy. Program rekultywacyjnego wapnowania gleb, ma za zadanie podnieść w krótkim odstępie czasu odczyn gleb, najbardziej narażonych na ograniczenie swoich funkcji, czyli gleb o odczynie niższym niż 4,8.

Co powoduje zakwaszenie gleby?

Rzadko zadajemy sobie to pytanie. A warto! Wiedza w pigułce tylko u nas. Tomek krótko opowiada o tym dlaczego większość gleb w Polsce ma kwaśny odczyn, i o tym jak nasza działalność wpływa na tą sytuację. Zapraszamy.  

Po co wapno na pole?

Czemu wapnowanie to podstawowy zabieg? Pomijanie jego to wielki błąd- najważniejsze fakty w 3min. opowiada Ania.   Dlaczego wapnowanie to podstawa żyzności gleby, utrzymania wilgoci, przyswajania nawozów mineralnych, top 2 wielkości plonów? Nie pomiń tego odcinka!