Jest niezbędnym składnikiem w metabolizmie komórek oraz w funkcjonowaniu całego organizmu. Występuje w płynach ustrojowych, we włóknach kolagenowych oraz aktywuje enzymy trawienne. Wapń wpływa na mineralizację kości i skorupek jajek oraz na krzepliwość krwi.
Bardzo ważne w przygotowywaniu pasz dla zwierząt, jest zachowanie odpowiedniej proporcji kationów do anionów, czyli między Ca2+, Mg2+, Na+ a między Cl–, HCO3–, PO43-.
Na wchłanianie się wapnia ogromny wpływ ma witamina D3, intensywność mineralizacji zależy także od jej poziomu w organizmie. Niedobór wapnia prowadzi do nadmiernej pobudliwości układu nerwowego, ponieważ jony Ca2+ regulują gospodarkę i przepuszczalność przez błony dla N+ i K+. U młodych zwierząt braki Ca obserwuje się w ospałości, mniejszej ruchliwości, krzywicy, wad w chodzie oraz w tworzeniu się wybroczyn.
U starszych osobników niedobór objawia się w osteomalacji (krzywica – rozmiękanie kości). Kury nioski przy braku wapnia znoszą mniej jajek o zmniejszonej masie, pogarsza się ich wylęganie oraz skorupki są słabej budowy. Krowy mleczne w niedoborach cierpią na gorączki poporodowe, a w konsekwencji dużej produkcji mleka po wycieleniu się, jony wapnia we krwi zmniejszają się z 10 do 3-7 mg/100 ml. Podczas braku Ca przy dużej produkcji mleka, u krów występują problemy w układzie pokarmowym oraz zmniejszona absorpcja składników mineralnych. Poziom Ca stymuluje tworzenie się w kościach wtórnej tkanki kostnej. Jeśli w paszy zabraknie tego pierwiastka następuje uruchomienie go z rezerw (z kości). Długotrwały niedobór prowadzi do osłabienia kości szpikowych u każdej z grup zwierząt, co w konsekwencji prowadzi do złamań.
Zbyt wysoki poziom wapnia wpływa na pracę serca, ponieważ zmniejsza przepuszczalność błon oraz transport kationów jednowartościowych.
Nadmiar tego pierwiastka prowadzi do pogorszenia się apetytu i zmniejszonego pobierania pasz. Wysokie stężenie Ca2+ powoduje zwapnienia w narządach wewnętrznych, uszkodzenia nerek oraz odkładanie się złogów moczanu wapnia w moczowodach. Nadmiar u młodych zwierząt powoduje wzrost śmiertelności. Doskonałym źródłem wapnia dla zwierząt przeżuwających są rośliny bobowate, zboża oraz rośliny okopowe posiadają bardzo niską zawartość Ca, dlatego mieszanki paszowe muszą być uzupełniane dodatkami mineralnymi. Węglan wapnia frakcji 2-3mm z powodzeniem sprawdzi się w żywieniu bydła i trzody chlewnej, a drobniejszy (frakcja grysiku) w skarmianiu niosek oraz krów mlecznych, u których kreda pastewna odgrywa bardzo ważną rolę w procesie mineralizacji skorupy jajka a u krów podczas tworzenia się mleka.
Opracowanie: Agata Żmuda
Na podstawie:
Żywienie zwierząt i paszoznawstwo. Fizjologiczne i biochemiczne podstawy żywienia zwierząt. 2015. (red.) Jamroz D. Wydawnictwo Naukowe PWN SA. (I): 64-68.
Na stan zakwaszenia gleb, w dużym stopniu ma wpływ działalność człowieka. Powinniśmy wziąć za to zjawisko odpowiedzialność i przyczynić się do przywrócenia odpowiedniego pH gleb, z których korzystamy. Program rekultywacyjnego wapnowania gleb, ma za zadanie podnieść w krótkim odstępie czasu odczyn gleb, najbardziej narażonych na ograniczenie swoich funkcji, czyli gleb o odczynie niższym niż 4,8.
Rzadko zadajemy sobie to pytanie. A warto! Wiedza w pigułce tylko u nas. Tomek krótko opowiada o tym dlaczego większość gleb w Polsce ma kwaśny odczyn, i o tym jak nasza działalność wpływa na tą sytuację. Zapraszamy.
Czemu wapnowanie to podstawowy zabieg? Pomijanie jego to wielki błąd- najważniejsze fakty w 3min. opowiada Ania. Dlaczego wapnowanie to podstawa żyzności gleby, utrzymania wilgoci, przyswajania nawozów mineralnych, top 2 wielkości plonów? Nie pomiń tego odcinka!