Dolomit nawóz – kiedy i jak stosować?

Dolomit jest nawozem pochodzenia naturalnego, może być stosowany w rolnictwie ekologicznym i konwencjonalnym, ale podobnie jak w przypadku każdego nawozu mineralnego, aby zminimalizować koszty użycia nawozów i zoptymalizować plony, warto wiedzieć kiedy i jak je właściwie stosować. Nawozy wapniowo – magnezowe są głównym źródłem magnezu w glebie a dostarczanie magnezu jest ściśle związane z wapnowaniem gleb.

Dolomit

Udział wydobycia skał dolomitowych, stanowi najmniejszy procent wśród surowców wapienniczych. Dolomit jest podwójnym węglanem, zawierającym 54-58% CaCO3 i 40-44% MgCO3. Wapieniem dolomitowym nazywamy wapienie, które zawierają w mniejszej ilości MgCO3 niż skały dolomitowe, ale więcej niż węglany wapnia. Dolomity należą do skał osadowych organogenicznych i chemicznych, do tej samej grupy należą także wapienie, margle, skały krzemionkowe oraz torfy. Skała dolomitowa składa się z minerału o tej samej nazwie. Wyróżnia się szereg skał dolomitowych w zależności od zawartości minerału:

[wptb id=1061]

Różny sposób powstawania tych skał podzielił je na dwie grupy: dolomity pierwotne oraz wtórne. Pierwsze, tworzą się na skutek wytrącania się dolomitu z wód morskich i jeziornych, tworzą one pokłady jednolite. Druga grupa tworzy się na skutek przemian osadów wapiennych w wyniku procesu wypierania węglanu wapnia przez węglan magnezu i częściowemu zastąpieniu go. Źródło magnezu do tych przemian stanowi woda morska. Dolomity przyjmują różne zabarwienia zależne od domieszek, ale końcowy kolor nawozu nie jest istotny, pod uwagę trzeba brać zawartość związków chemicznych, czyli skład chemiczny nawozu wapniowego, który chcemy zastosować. Skały dolomitowe wykazują najczęściej strukturę krystaliczną. Złoża występują w południowej części Polski z największym zagęszczeniem w obszarze śląsko-krakowskim. Złóż wapieni jest sporo w wielu krajach, ale nie wszystkie nadają się do wydobycia i produkcji z nich nawozów. Wysokiej czystości wapnień lub dolomit wydobywa się w kamieniołomach odkrywkowych, wokół których budowane są zakłady przemysłowe, przerabiające wydobyte skały na nawóz, który następnie trafi na nasze pola. Typowy proces wydobycia obejmuje usunięcie zbędnych składowych takich jak glina czy gleba, urabianie skały i przetransportowanie jej do instalacji kruszenia, następnie przesiewa się do odpowiedniej frakcji.

Taki nawóz jest gotowy do wysiewania na pola. W trakcie obróbki kruszyw, pobierane są próby i poddawane analizie w laboratorium, gdzie określa się chemię nawozu, następnie wystawiane są stosowne atesty i certyfikaty. Gleby kwaśne i o niskiej zawartości magnezu z powodzeniem mogą być wapnowane węglanem magnezu, pamiętając tylko o konfiguracji stosowania wapien węglanowych na przestrzeni lat: węglan wapnia -> węglan wapnia-> dolomit-> węglan wapnia-> węglan wapnia-> dolomit, aby nie doprowadzić do zablokowania magnezu (odpowiedni stosunek Ca do Mg to 6,5:1). Nawóz dolomitowy ma większą moc odkwaszania niż węglan wapnia, ponieważ 1kg MgO równoważy 1kg CaO, wynika to z masy cząsteczkowej i pozwala na zastosowanie 71,5kg MgO zamiast 100kg CaO, dlatego też węglany magnezu stosujemy w mniejszych dawkach niż węglany wapnia.

Dolomit – Kiedy stosować nawóz wapniowy?

Dolomit, jako nawóz wapniowy, może być stosowany przez cały rok, gdy tylko mamy do tego warunki na polu. Najlepszym terminem będzie okres pożniwny, czyli wysianie wapna na ściernisko i dobre wymieszanie go z glebą. Dolomit, spośród nawozów wapniowych, jest najstarszą skałą, jego działanie będzie widoczne po dłuższym okresie czasu, ale rezultat będzie widoczny długofalowo. Ważną cechą dla dolomitów jest ich rozdrobnienie, im drobniejsza frakcja tym nawóz wapniowy będzie wykazywał większą reaktywność, a co za tym idzie szybsze efekty odkwaszania.

 

Opracowanie: Agata Żmuda

Na podstawie:

https://ippc.mos.gov.pl/ippc/custom/Cementownie_2010(1).pdf

Tuchołka Z. 1971. Polskie prace nad magnezem i nawozami magnezowymi. Roczniki gleboznawcze. Warszawa. XXII, z. 2.

Majger L., Badera j., Rahmonov O. Kamieniołomy w województwie śląskim jako obiekty turystyczno-rekreacyjne na terenach uprzemysłowionych. Krajobrazy rekreacyjne – kształtowanie, wykorzystanie, transformacja. Problemy Ekologii Krajobrazu t. XXVII. 267-275.

Innym przydały się również

Rekultywacyjne wapnowanie gleb

Na stan zakwaszenia gleb, w dużym stopniu ma wpływ działalność człowieka. Powinniśmy wziąć za to zjawisko odpowiedzialność i przyczynić się do przywrócenia odpowiedniego pH gleb, z których korzystamy. Program rekultywacyjnego wapnowania gleb, ma za zadanie podnieść w krótkim odstępie czasu odczyn gleb, najbardziej narażonych na ograniczenie swoich funkcji, czyli gleb o odczynie niższym niż 4,8.

Co powoduje zakwaszenie gleby?

Rzadko zadajemy sobie to pytanie. A warto! Wiedza w pigułce tylko u nas. Tomek krótko opowiada o tym dlaczego większość gleb w Polsce ma kwaśny odczyn, i o tym jak nasza działalność wpływa na tą sytuację. Zapraszamy.  

Po co wapno na pole?

Czemu wapnowanie to podstawowy zabieg? Pomijanie jego to wielki błąd- najważniejsze fakty w 3min. opowiada Ania.   Dlaczego wapnowanie to podstawa żyzności gleby, utrzymania wilgoci, przyswajania nawozów mineralnych, top 2 wielkości plonów? Nie pomiń tego odcinka!