W latach intensyfikacji przemysłu i spalania paliw kopalnianych, zauważono wysoką emisję tlenków siarki do atmosfery. Związki siarki w postaci opadów kwaśnych deszczów, doprowadzały do degradacji gruntów. Na ratunek przyszła ustawa wprowadzająca konieczność odsiarczania spalin.
Jednakże, po latach zauważono ograniczoną ilość siarki w glebach, a co za tym idzie zaburzenia w gospodarce pokarmowej roślin uprawnych. Powstający podczas procesu odsiarczania gips, jest skutecznym sposobem na zwalczenie problemu deficytu siarki oraz eliminację toksycznego glinu.
Odsiarczanie spalin jest istotnym czynnikiem chroniącym środowisko.
Podczas odsiarczania powstaje siarczan wapnia (CaSO4x2H2O). Wykorzystanie go w rolnictwie, w postaci nawozu, daje możliwość wyeliminowania toksycznego glinu w glebie oraz dostarczenia siarki potrzebnej roślinom do podtrzymywania funkcji życiowych. Dostarczenie S, daje nam także pewność, że unikniemy strat azotu. Siarka pochodząca z siarczanu wapnia jest w formie siarczanowej SO42-, więc organizmy glebowe nie muszą jej już utleniać, aby była dostępna dla roślin, nie zwiększając dodatkowo zawartości jonów wodorowych w glebie. Dlatego też, nie należy się bać, że S zakwasza, ta forma jest całkowicie bezpieczna.
Zakwaszenie gleby, które zawsze występuje ze wzrostem stężenia jonów glinu i jego aktywnością, jest czynnikiem determinującym plonowanie roślin.
Pobieranie przez rośliny glinu przy pH niższym od 5,5 blokuje pobieranie kationów zasadowych. Glin może ograniczać kumulację wapnia przez blokadę miejsc białkowego transportu, aktywny glin wpływa niekorzystnie na pobieranie fosforu na skutek wytrącania w glebach silnie zakwaszonych nierozpuszczalnych fosforanów glinu. Badania donoszą, że skuteczność blokowania toksyczności glinu poprzez stosowanie siarczanu wapnia, wynika z możliwości wiązania się w nietoksyczną formę dla roślin – AlSO4+.
Zakwaszenie gleb jest w dużej części wynikiem działalności człowieka, powodując wzrost obecności jonów wodorowych i glinu.
Glin oraz wodór nie należą do pierwiastków pokarmowych, ich obecność w roztworze glebowym zakłóca gospodarkę jonową. Niektórzy badacze obserwują stymulację wzrostu roślin takich jak: herbata, ryż, soja, kukurydza, pszenica czy eukaliptus, mimo dobrze udokumentowanego toksycznego wpływu Al3+. Wytłumaczeniem może być, iż glin ma wpływ na dostępność żelaza w glebach o pH zasadowym (w Polsce zjawisko nie spotykane), przez ułatwione pobieranie fosforu oraz ograniczenie pobierania Cu i Mn. Na podstawie wieloletnich badań roślin zbożowych, zostały one uszeregowane według wzrastającej tolerancyjności na jony glinu: jęczmień, pszenica, pszenżyto, owies i żyto. Gipsowanie gleb z powodzeniem wykorzystywane jest w celu poprawy struktury gleby oraz w celu usunięcia sodu.
Gips powstaje na skutek odsiarczania gazów odlotowych metodami wapniowymi (suche, półsuche, mokre). W reaktorze spaliny wchodzą w reakcję z sorbentem (najczęściej mączka wapienna lub wapno hydratyzowane) i końcowym produktem jest siarczan wapnia dwuwodny (od 95% do 99%). Gips poreakcyjny w swoim składzie posiada węglan wapnia, węglan magnezu, tlenki żelaza, alkalia oraz ślady substancji organicznej i nieorganicznej. Siarczan wapnia powstający w instalacjach odsiarczania spalin posiada certyfikaty dopuszczające go do rolnictwa i wg ustaw jest nawozem WE. Aby nawóz otrzymał tytuł WE, musi spełniać wszystkie warunki określone przez unijne rozporządzenia, aby można było wprowadzić takowy nawóz do obrotu:
Opracowanie: Agata Żmuda
Na podstawie:
http://www.chem.uw.edu.pl/people/AMyslinski/JS/wyk_003.pdf
Filipek T., Skowrońska M. 2013. Aktualnie dominujące przyczyny oraz skutki zakwaszenia gleb użytkowych rolniczo w Polsce. Acta Agrophysica, 20(2): 283-294.
Knura P. 2011. Półsucha metoda odsiarczania spalin z zastosowaniem reaktora pneumatycznego zintegrowanego z filtrem tkaninowym (metoda RP+FT) – kierunki rozwoju technologii, potencjał i możliwości. II Konferencja Wytwórców Energii Elektrycznej, 51-82.
Sporek M., Jurasz A., Ciesielczyk T., 2015. Effect of fertilisation on the changes of soil pH and exchangeable aluminium content in soil. Proceedingf of ECOpole, 2015; 9(2): 499-504.
Świderska – Ostapiak M., 2015. Badania i próby recepturowe nawozów. Praca realizowana w ramach projektu: „ Badania i próby recepturowe materiałów nawozowych” – zadanie nr 6, dofinansowana przez NCBiR i NFOŚiGW, w ramach Programu GEKON – Generator Koncepcji Ekologicznych. 1-66.
Na stan zakwaszenia gleb, w dużym stopniu ma wpływ działalność człowieka. Powinniśmy wziąć za to zjawisko odpowiedzialność i przyczynić się do przywrócenia odpowiedniego pH gleb, z których korzystamy. Program rekultywacyjnego wapnowania gleb, ma za zadanie podnieść w krótkim odstępie czasu odczyn gleb, najbardziej narażonych na ograniczenie swoich funkcji, czyli gleb o odczynie niższym niż 4,8.
Rzadko zadajemy sobie to pytanie. A warto! Wiedza w pigułce tylko u nas. Tomek krótko opowiada o tym dlaczego większość gleb w Polsce ma kwaśny odczyn, i o tym jak nasza działalność wpływa na tą sytuację. Zapraszamy.
Czemu wapnowanie to podstawowy zabieg? Pomijanie jego to wielki błąd- najważniejsze fakty w 3min. opowiada Ania. Dlaczego wapnowanie to podstawa żyzności gleby, utrzymania wilgoci, przyswajania nawozów mineralnych, top 2 wielkości plonów? Nie pomiń tego odcinka!